Zet de blanco stem op het stembiljet!
Proteststem krijgt een eigen plek op stembiljet. Zojuist heeft het kabinet besloten dat op het stembiljet een apart stemvakje komt voor een officiële proteststem. De regering wil hiermee voorkomen dat protestpartijen nog langer ongeremd kunnen profiteren van het algemene ongenoegen tegen de politiek.
Was het maar waar! Blanco stemmen is zinloos als dat geen lege zetel oplevert. Nu stemmen mensen ’tegen’, omdat ‘blanco’ stemmen niets oplevert. Bovendien staat de tegenpartij wel op het stembiljet en de blanco stem niet.
Wat is blanco stemmen?
Met een blanco stem kan de kiezer aangeven dat hij/zij zich niet vertegenwoordigd voelt door het aanbod van kandidaten. In feite neem je afstand van het etablissement, omdat je teleurgesteld bent in de politiek. Het is de formele proteststem, die je uitbrengt door wel te stemmen, maar niet op één van de kandidaten. Je zegt hiermee dat je het niet eens bent met de stemprocedure. Helaas wordt de blanco stem vaak verward met het onthouden van je stem. Bij een onthouding geef je aan dat je geen keuze kunt maken. Je kunt je stem onthouden door niet te stemmen.
Tegen stemmen? Geef de blanco stem een plek!
Veruit de meeste mensen die een afkeer hebben van de gevestigde politiek stemmen op een tegenpartij. In de jaren zestig was dat de nieuwe democratie D66, daarna werd het de tomatenpartij SP, toen kwam at your service Pim Fortuyn en nu hebben we de anti islam PVV en anti alles wat gevestigd is Forum voor (alleen in naam) democratie.
De huidige generatie protestpartijen kenmerken zich door een stemmingmakend karakter. Ondanks dat dit voor veel burgers ongewenst is, zien stemgerechtigden toch geen andere mogelijkheid om hun ongenoegen kenbaar te maken. Om geen ongewenste ideologieën tot onbedoelde uitslagen in de hand te werken, is het dus van groot belang dat kiezers politici met hetzelfde gemak een zetel kunnen afnemen als hen er een te geven. Daarvoor moet de blanco stem een eigen plek op het stembiljet krijgen.
Wat is het effect van blanco stemmen nu?
Als het percentage blanco stemmen proportioneel is (bijvoorbeeld net zoveel als de grootste partij), dan geven kiezers aan dat er geen gerechtvaardigd mandaat is voor de formatie van een nieuwe regering. Er zullen nieuwe verkiezingen moeten komen met nieuwe standpunten of zelfs nieuwe partijen. Alle politieke partijen krijgen de opdracht om nogmaals, maar nu echt te luisteren naar het publiek.
Je moet zelf ontdekken dat je een stembiljet LEEG (niet ingevuld) in de stembus kunt doen. Bij de verkiezingen van 2010 hebben 8.829 kiezers op een geldige manier blanco gestemd (0,09%). Dat is nog minder dan de 18.147 ongeldige stemmen van mensen die niet met een rood potlood hebben gestemd of op het stembiljet hebben geschreven. Dat jaar hebben 9.442.977 mensen gestemd. De opkomst was 75,4 %. Het moge duidelijk zijn dat mensen onbekend zijn met het fenomeen blanco stemmen, anders was het percentage nooit zo laag.
Met de stemcomputer was het iets makkelijker om blanco te stemmen. Op de stemcomputer stond onder de HERSTEL knop de stemknop BLANCO. Voor de gemiddelde lezer leek dat al gauw op een tweede soort correctietoets, maar dat terzijde. In 2006 was het percentage blanco stemmen met de stemcomputer bijna twee maal zo groot (0,17%) als in 2010 met het rode potlood. Nog steeds is het een verwaarloosbaar aantal zonder enig politiek effect.
Wat als zetels leeg blijven bij blanco stemmen?
De Tweede Kamer kan besluiten om het effect van blanco stemmen te vergroten door blanco stemmen mee te laten tellen in de zetelverdeling. Blanco stemmen leveren dan blanco zetels op. Lege stoelen dus. Diskwalificatie van het etablissement wordt zo zichtbaar. Dat zal de kiezer zeker aanspreken. De kiezer kan de Tweede Kamer dan letterlijk naar huis sturen. Het ultieme wapen tegen de tegenpartij. Want als je tegen de zittende partijen bent, is er maar één manier om ze letterlijk naar huis te sturen.
Bij het instellen van lege stoelen voor blanco stemmen, kan een ‘veiligheidsklepje’ ingebouw worden. Bijvoorbeeld: Als de eenderde van de 150 zetels blanco stemmen krijgen, worden nieuwe verkiezingen gehouden. Dan is er niet direct een man overboord als politici de kiezers niet weten te vinden.
Zullen we voor de volgende verkiezingen dan toch maar een blanco stemvlakje op het stembiljet reserveren?
Bronnen:
Andere artikelen
